อุตุนิยมวิทยา (Meteorology) คือ การศึกษาเชิงวิทยาศาสตร์ โดยเน้นการพยากรณ์อากาศ ที่สามารถสังกตุได้ เช่น  อุณหภูมิ ความกดอากาศ ไอน้ำ และองค์ประกอบต่างๆ

การตรวจสอบสภาพอากาศ มีหลายวิธี อาทิ การตรวจอากาศผิวพื้น, การตรวจอากาศชั้นบน, การตรวจอากาศทะเล, การตรวจอากาศด้วยเรดาร์, การตรวจอากาศด้วยดาวเทียม และการตรวจด้วยเครื่องมือตรวจอากาศอัตโนมัติ

เบื้องต้นเราจะใช้วิธีการตรวจอากาศพื้นผิว โดยสิ่งที่จะต้องตรวจมีดังนี้

1. ตรวจวัดอุณหภูมิ

การวัดอุณหภูมิสามารถทำได้โดยใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่าเทอร์โมมิเตอร์ โดยเทอร์โมมิเตอร์ปัจจุบันที่ทั้งแบบปรอท (แอลกอฮอล์) และแบบดิจิตอล โดยอ่าค่าจากเทอร์โมมิเตอร์ที่ติดตั้งอยู่ในเรือนเทอร์โมมิเตอร์ (ตู้อุตุนิยมวิทยา) มีหน่วยเป็นองศาเซลเซียส หรือองศาฟาเรนไฮต์

– วัดความชื้นสัมพัทธ์ จากการอ่านค่าเทอร์โมมิเตอร์กระเปาะเปียก-แห้ง โดยคำนวณจากค่าอุณหภูมิที่แตกต่างกันของ 2 กระเปาะ และเทียบค่าจากตาราง เพื่อหาความชื้นสัมพัทธ์

– อุณหภูมิ สูงสุด-ต่ำสุด อ่านค่าจากเทอร์โมมิเตอร์ชนิดที่สามารถบันทึกค่าสูงสุด-ต่ำสุดของช่วงเวลาที่เรากำหนดได้

2. ตรวจวัดความกดอากาศ

อุปกรณ์ที่ใช้วัดความกดอากาศ เรียกว่า บารอมิเตอร์ สำหรับวัดความกดอากาศ ณ จุดๆนั้น มีหน่วยเป็น mmHg.

3. ตรวจวัดความเร็วลมที่พื้นผิว

ใช้ได้โดยการ Aeravane โดยมีจะมีลูกถ้วย 3 ลูก เมื่อลมพัดเร็วขึ้นจะทำให้ถ้วยหมุนเร็วขึ้น และแสดงความเร็วของลม ในจุดที่ต้องการวัด

4. ตรวจวัดปริมาณน้ำฝน

สามารถวัดปริมาณน้ำฝนได้โดยการใช้ Rain gauge โดยติดตั้งในที่โล่งแจ้ง ห่างจากสิ่งกรีดขวาง โดยเราจะทำการเก็บวัด ในช่วงเวลาหนึ่งๆ เช่น 1 วัน หรือ 1 ชม. เป็นต้น